KARMYLASSOS

Fethiye’nin 8 km. güneyinde bulunan ve Antik Dönemde Karmylassos olarak bilinen Kayaköyü’nün geçmişi filolojik verilere göre M.Ö.3. binlere kadar gitmesine karşın mevcut kalıntılara M.Ö.4.yüzyıldan daha aksiye giden buluntu henüz ele geçmemiştir.

Kayaköy, yakın döneme tarihlenen birbirinden çok farklı iki yerleşim bölgesinden oluşur. İlki, turizm açısından önemli bir yeri olan ve Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde kurulmuş Rumlara ait bir yerleşim bölgesidir. Eski adı Livissi olarak geçmektedir. 1957 Fethiye Depreminde büyük hasar görmüştür. Diğeri ise 1512 yılından itibaren Osmanlı tahrir defterlerinde adı geçen Kayı Köyü’dür. Başta 39 numaralı tahrir defteri olmak üzere bölgede Oğuzların Kayı boyuna mensup Türkmenlerin yerleştiğine ilişkin kayıtlar mevcuttur.

Kayaköy’de gezilip görülecek yerler arasında her biri 50 metrekareden büyük olmayan, manzara ve ışık açısından birbirinin önünü kapatmayan, genellikle alt katları kiler olan ikişer katlı evler bulunmaktadır. Evlerin girişlerinde çatıdaki yağmur sularının toplandığı zemin altı sarnıçları vardır. Bölgede evlerin yanı sıra çok sayıda şapel, 2 büyük kilise, 1 okul binası ile 1 gümrük binası yer almaktadır. Orijinal ismi Taksiyarhis olan Yukarı Kilise, yerleşimin ortasına yakın hakim bir tepenin üzerinde kurulmuştur. Yerleşimin batı sınırında bulunan orijinal adı Panayia Pirgiotissa olan Aşağı Kilise, günümüze daha iyi korunarak ulaşmıştır. Korunmasında en önemli etken ise yapının 1960’lı yıllara kadar camii olarak kullanılmasından kaynaklanmaktadır.