Yerli Asma (Vitis vinifera)

Türkçe karşılığı ‘sofra üzümü’ olan bir bitki türüdür. Aslında bu ifade daha çok yediğimiz üzümü veren üzüm asma çeşidi anlamına gelir. Vitaceae familyasına mensup bu tırmanıcı bitki, Akdeniz bölgesi, Orta Doğu ve Batı Asya’ya özgüdür. Vitis vinifera’nın önemli bir özelliği ise genomunun tamamen dizilmiş olmasıdır. Bu durum bilim insanlarının bitkilerin evrimi ve şarap üretiminde yer alan genleri daha iyi anlamalarına yardımcı olmuştur.

Tırmanıcı bir bitki olup boyu 30 metreye kadar uzayabilir. Yaprakları geniş loblu, kenarları dişli ve genellikle üç veya beş loba ayrılmıştır. Küçük ve yeşil renkli çiçekleri salkımlar halinde açar. Meyveleri ise çeşitli renklerde (beyaz, mor, kırmızı) olabilen ve yediğimiz üzümü oluşturur. Üzümler, şeker içeriği yüksek olması nedeniyle şarap yapımında da sıklıkla tercih edilir.

Yüzyıllar boyunca doğal olarak oluşan mutasyonlar ve insanlar tarafından yapılan ıslah çalışmaları sonucu Vitis vinifera’nın çok sayıda alt türü ve çeşidi ortaya çıkmıştır. Bu yüzden sofralık olarak tükettiğimiz üzüm çeşitlerinin çoğu Vitis vinifera türüne aittir.

Öte yandan odunsu dalları nedeniyle eskiden sepet örme gibi işlerde kullanılsa da günümüzde bu kullanım daha az görülmektedir.