Ala Doğan (Falco vespertinus)

Doğangiller (Falconidae) familyasından bir yırtıcı kuş türüdür. Türkiye’de az sayıda görülse de, daha çok Doğu Avrupa ve Asya’da yaşar. Uzun ve ince kanatlara sahip, orta büyüklükte bir yırtıcıdır. Boyları 30-34 cm, kanat açıklıkları ise 65-75 cm arasında değişebilir. Erişkinlerin üst kısımları gri renkte, alt kısımları ise açık renk olup tüylerinde paslı kahverengi veya kızıl renk tonları bulunabilir. Kuyrukları nispeten kısadır. Başları yuvarlak ve gagaları kanca şeklindedir. Gözleri kahverengi renktedir. En belirgin özellikleri ise adından da anlaşılacağı üzere kırmızı renkli ayaklarıdır. Erkek ve dişi Ala Doğanlar arasında belirgin bir görünüm farklılığı vardır. Erkeklerin alt kısımları daha koyu renktedir ve kuyruklarının altında siyah bir bant bulunur. Dişilerin alt kısımları ise daha açık renklidir ve kuyruklarında siyah bant yoktur.

Etçil bir kuştur ve beslenmeleri genellikle havada avladıkları böceklerden oluşur. Yarasalar, çekirgeler ve diğer büyük böcekleri avlarlar. Avlarını genellikle havada takip ederek ve ani manevralarla yakalarlar. Nadir olarak küçük kuşları ve kemirgenleri de avlayabilirler. Gündüz aktif olan yırtıcı kuşlardır. Yuvalama dönemi dışında genellikle büyük sürüler halinde dolaşırlar. Uçma yetenekleri gelişmiştir ve göç mevsimleri dışında bile uzun mesafeler kat edebilirler. Hızlı ve çevik uçuşlarıyla bilinirler. Ala Doğanlar, göç mevsimlerinde inanılmaz mesafeler kat ederler. Avrupa ve Asya’dan Güney Afrika’ya kadar uzanan bir yolculuk yaparlar.

Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) tarafından “Yakın Tehlike Altında” (Near Threatened) olarak sınıflandırılmaktadır. Yani, yakın gelecekte nesli tehlike altına girme riski vardır. Yaşam alanlarının tahribatı, kirlilik, böcek ilaçlarının kullanımı ve bazı bölgelerde aşırı avcılık nedeniyle popülasyonları azalmaktadır.